Καστοριά

Ο Πλούτος την εποχή τού νεο-φιλελευθερισμού – Γράφει ο Νίκος Δόικος

Στα μητροπολιτικά κέντρα της ευημερούσας πλευράς του πλανήτη,ξεπρόβαλε,σε όλο της το μεγαλείο,η ανακολουθία  μεταξύ τού πραγματικού και τού καταναλωτικού πλούτου. Μεταξύ πραγματικής και εικονικής ευμάρειας.

Αποκαλύφθηκε η εγγενής αδυναμία τών Τραπεζών να καλύψουν τις απαιτήσεις.Ξεπρόβαλαν τα γυάλινα πόδια τής νεοφιλελεύθερης έπαρσης.

Μέσω τών μέτρων κρατικού παρεμβατισμού (Κεϋνσιανά δηλαδή εργαλεία) που υιοθετήθηκαν στις ΗΠΑ και στην ΕΕ το 2008-2009 δεν περισώθηκαν απλώς οι χρηματοπιστωτικοί κολοσσοί.Πιστοποιήθηκε,με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο,η αδιαμφισβήτητη κατάρρευση του νεοφιλελευθερισμού.

Και είναι τόσο κολοσσιαία  η αναντιστοιχία ανάμεσα στον Πραγματικό Πλούτο (Π.Π.) και τον Απαιτητό Πλούτο (Α.Π.) στις κυρίαρχες οικονομίες,ώστε φοβάμαι ότι σε λίγο (αν δεν αλλάξουν ρότα)δεν θα αρκούν  πλέον οι ρυθμιστικές παρεμβάσεις και τα κεϋνσιανά σωσίβια .

Όσο θα μεγαλώνει  η ψαλίδα μεταξύ τής πραγματικής-παραγωγικής οικονομίας και τής τοξικής κερδοσκοπίας,ανάμεσα στις πραγματικές δυνατότητες τής πλανητικής οικονομίας και στην υπερσυσσώρευση τής απάτης,τόσο θα ενισχύεται η απειλή τής πλήρους κατάρρευσης και τής βαρβαρότητας .

 Έχουν ήδη διαμορφωθεί οι πέντε πυλώνες κυριαρχίας τού νέου οικονομικού «πολιτισμού» :-

     Χρηματοπιστωτικός ,

      Πετρελαϊκός  

      Τεχνολογικός– προϊόντων υψηλής τεχνολογίας και

οπλικών συστημάτων.

Διατροφικός- ελέγχου δικτύων διατροφής και

Ενημέρωσης- ο τελάλης τού συστήματος

Συγκοινωνούντα δοχεία τού ίδιου μηχανισμού κυριαρχίας, τού ίδιου φτιασιδωμένου ολοκληρωτισμού.

Αυτό το κουιντέτο επιδιώκει τόνωση τής περιφερειακής ζήτησης με δύο συνήθως τρόπους :-

  • πρώτο,με την βίαιη ανακατανομή τού παγκόσμιου καταμερισμού εργασίας και
  • δεύτερο,υποθάλποντας περιφερειακές πολεμικές συρράξεις ή επιχειρώντας άμεσες στρατιωτικές επεμβάσεις.

Τυπικό παράδειγμα τής πρώτης περίπτωσης είναι η μεταφορά σχεδόν του συνόλου τής Μεταποίησης από τις αναπτυγμένες στις αναπτυσσόμενες οικονομίες,στα μέσα της δεκαετίας του ΄80.

Έκλεισαν τότε χιλιάδες βιοτεχνίες και βιομηχανίες τών δυτικών μητροπολιτικών κέντρων,αφήνοντας πίσω στρατιές ανέργων,καθώς δυτικές  επιχειρήσεις εγκαταστάθηκαν στις ασιατικές και βορειοαφρικανικές αγορές και ενισχύθηκε η εκεί εγχώρια Μεταποίηση.

Στόχος να τονωθεί η περιφερειακή ζήτηση για δυτικά προϊόντα υψηλής τεχνολογίας,για οπλικά συστήματα και η ζήτηση δανείων  και χρηματοπιστωτικών προϊόντων, καθώς η άνοδος του βιοτικού επιπέδου,στις κοινωνίες αυτές,ενέπνεε διαρκή και ασυγκράτητη καταναλωτική φρενίτιδα.

Σημειώστε ότι ήδη από την δεκαετία του ΄90, «συμπτωματικά»,οι εμπλοκές χάριν ιδιοποίησης και στρατηγικού ελέγχου αφορούν και σε περιοχές με πλούσια υπεδαφικά αποθέματα νερού.

Στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων,«συμπτωματικά», βρίσκονται οι πλουσιότεροι φυσικοί υδροταμιευτήρες της Ευρώπης.Από τα νοτιοανατολικά τής άλλοτε ενιαίας Γιουγκοσλαβίας μέχρι και την βορειοδυτική Ελλάδα.

Αναφορικά με τα επιφανειακά υδατικά συστήματα,ο Τίγρης και ο Ευφράτης έχουν ίσως μεγαλύτερη γεωστρατηγική σημασία από τους υδρογονάνθρακες  τής περιοχής.

Αρμενία,Τουρκία,Συρία,Ιράκ,Κουρδιστάν,ΠερσικόςΚόλπος είναι οι χώρες τις οποίες διασχίζουν οι δύο ποταμοί. Περιοχές γνωστές από διαρκή και συστηματικά πολιτικο-στρατιωτικά«επεισόδια».Και βέβαια τα δυτικά βαλκάνια «φιλοξένησαν» τον πρώτο (μετά τον Β’Παγκόσμιο) πόλεμο σε Ευρωπαϊκό έδαφος.Και συνεχίζουν να φιλοξενούν (χωρίς εισαγωγικά) το απεμπλουτισμένο ουράνιο που ξεφόρτωσαν οι γνωστοί «ειρηνοποιοί» φορτώνοντας τους δείκτες νεοπλασιών στους πληθυσμούς τής περιοχής.

Κάπως έτσι εφαρμόστηκαν η παιδαριώδης ρηγκανική κοσμοθεωρία τής σύγκρουσης«καλού»και«κακού» και η δραματικά έωλη θεωρία τής«Σύγκρουσης τών Πολιτισμών»τού Σάμιουελ Χάντιγκτον,όπου,με πρόσχημα δήθεν ασυμβίβαστες πολιτισμικές διαφορές,  αιτιολογήθηκαν οι επιδρομές στον μεσανατολικό και αφρικανικό υπεδαφικό παράδεισο.

Κοντολογίς,πλήρης αντιστροφή αιτίου και αιτιατού.Μια αιτιοκρατία τού παραλόγου.Με το κεφάλι προς την άσφαλτο,όπου η ακαδημαϊκή ανάλυση λειτουργεί απολογητικά  για ένα κυρίαρχο οικονομικό και πολιτισμικό μοντέλο,το οποίο ελάχιστη σχέση έχει με την Magna Carta ή την Emancipation Proclamation και περισσότερη με τον «Ηγεμόνα» και τον απόλυτο έλεγχο τής πλανητικής αγοράς.

Αυτός ο μετανεωτερικός  βίαιος καταμερισμός εργασίας παράγει μια καινοφανή αντίθεση:- από τη μια μεριά,η διαρκώς ολιγομελέστερη υπερεθνική Ελίτ,η οποία συσσωρεύει τον έλεγχο  τού Πλούτου και τής Ενημέρωσης και,από την άλλη,μια διαρκώς διευρυνόμενη κοινωνική βάση  αμέτοχων τής εξουσίας θεατών.

Αντίθεση πλανητικής,πλέον,κλίμακας υπερβαίνουσα κατά πολύ εθνικά,κρατικά,πολλώ δε μάλλον,ταξικά σύνορα.

Κάποιες αντιστοιχήσεις  ίσως βοηθήσουν στην κατανόηση τής συγκρουσιακής προοπτικής τής νέας αυτής αντίθεσης και τών κινδύνων που εγκυμονεί η ασυδοσία τής Αγοράς.

Να προσδιορίσουμε ως  Πραγματικό Πλούτο (ΠΠ) το άθροισμα τού Διαθέσιμου Πλούτου (ΔΠ), δηλαδή ενός πλούτου που είναι προϊόν μετρήσιμης παραγωγικής διαδικασίας, και τού Δάνειου Πλούτου (Δν.Π).

Βέβαια η εξίσωση ισχύει μόνον όταν ο δανειοδότης διατηρεί μιαν ελεγχόμενη αντιστοιχία απαιτήσεων και διαθεσίμων :-

                                 ΠΠ = ΔΠ + Δν.Π

Πραγματικός Πλούτος = Διαθέσιμος + Δάνειος Πλούτος

Όταν όμως από το καθεστώς τής ελεγχόμενης ισορροπίας,όπου ο διαθέσιμος πλούτος αντιστοιχεί σε πραγματικές κοινωνικές ανάγκες περνάμε στην βίαιη διεύρυνση των αγορών,η αξιοποίηση της ανεξέλεγκτης υπερπροσφοράς απαιτεί αντίστοιχη αναθέρμανση της ζήτησης,ακόμα και Τεχνητή Ζήτηση,μέσω Τεχνητών Αναγκών,δηλαδή Εκβιαστική Ζήτηση.

Η διεθνική Ελίτ διαθέτει όλα τα μέσα και τις αποτελεσματικές μεθόδους για να συνθέσει εκείνο  το επικοινωνιακό και πολιτισμικό μοντέλο,μέσω του οποίου οι Τεχνητές Ανάγκες,μεθοδικά,περνούν στο κοινωνικό σώμα,με προσεγμένες,συστηματικές υποδόριες δόσεις, ώσπου μεταλλάσσονται σε γλυκές εξαρτήσεις.

Ως επακόλουθο προκύπτει μια ιστορική καμπή τού Χρηματοπιστωτικού Τομέα ο Τεχνητός Πλούτος (ΤΠ.

Και καθώς οι Τεχνητές Ανάγκες αυξάνονται με φρενήρεις ρυθμούς επιβάλλεται να παρακαμφθεί,να παραβιασθεί η παλιά εκείνη,κατά πολλούς ιερή ασφαλιστική δικλείδα τής ισορροπίας μεταξύ τραπεζικών διαθεσίμων και πιθανών απαιτήσεων.

Εκεί ακριβώς μεγαλούργησε η ευρηματικότητα των managers.Τοξικά σύνθετα χρηματοπιστωτικά προϊόντα, εκτός ισολογισμών,άρα δυνατότητα επένδυσης των Υποχρεωτικών Ρευστών Διαθεσίμων,εφόσον η μη εγγραφή στους ισολογισμούς τών προϊόντων υψηλού ρίσκου επιτρέπει την ψευδαίσθηση ότι τα διαθέσιμα επαρκούν έναντι πιθανών απαιτήσεων.Με δυο λέξεις Τεχνητά Διαθέσιμα.

Στην πραγματική οικονομία τούτο ισοδυναμεί με ουσιαστική αδυναμία εξυπηρέτησης των απαιτήσεων. Κυριολεκτικά,πλούτος χωρίς αντίκρισμα.Κοινώς,αέρας κοπανιστός.

Και όσο μεγαλώνει η βουλιμική αμετροέπεια,τόσο συρρικνώνονται τα Αποθεματικά.Και όσο τα τοξικά δεν εγγράφονται στους ισολογισμούς,τόσο επιδεινώνεται η κατάσταση τών Διαθεσίμων.

Και καθώς (μέσω εσωτερικής πληροφόρησης) εύκολα αποκαλύπτονται τα συστημικά προβλήματα κάνει την πανηγυρική εμφάνιση του στο προσκήνιο ο πιο «επικίνδυνος» παίχτης :- ο Απαιτητός Πλούτος (ΑΠ).

Με μόνη διαφορά ότι δεν είναι εφικτή, πλέον, η εξίσωση

       Πραγματικός Πλούτος = Απαιτητός Πλούτος

                                  

                                      ΠΠ = ΑΠ

 

εφόσον ο Πραγματικός Πλούτος είναι πια κατά πολύ μικρότερος τού Απαιτητού .

 

                                       ΠΠ << ΑΠ

Ο Πραγματικός Πλούτος δεν μπορεί πλέον να καλύψει τον Απαιτητό Πλούτο.Κάτι που σημαίνει ότι η πλανητική οικονομία κάθεται πάνω σε μια βόμβα μεγατόνων,ικανή να αφανίσει την ίδια την Οικονομία αλλά μαζί και την πλανητική Κοινωνία.

Υποχρεωτικά Τραπεζικά Αποθεματικά ή αλλιώς Απαιτούμενα Ρευστά Διαθέσιμα είναι ένα συγκεκριμένο ποσοστό επί τού ανοίγματος,δηλαδή επί των  υποχρεώσεων τών τραπεζών το οποίο πρέπει να είναι διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή.

Συνήθως το ποσοστό αυτό προσδιορίζεται από τις Κεντρικές Τράπεζες.

Για τους λάτρεις τής περιπέτειας δυτικούς τραπεζίτες,ο Ελάχιστος Συντελεστής Κεφαλαιακής Επάρκειας συνήθως κυμαίνονταν μεταξύ 5% και 6% με ένα επιπρόσθετο μαξιλάρι συντήρησης 3%,έτσι ώστε η συνολική δυνατότητα απόκρισης να προσεγγίζει το 9%.

Οι προνοητικοί Κινέζοι διατηρούσαν τα αποθεματικά τους κάπου μεταξύ 13,5% και 18% και τον Ιανουάριο του 2011, θορυβημένοι από τις ευρωατλαντικές περιπέτειες,τα ανέβασαν στα 21,5% .

Ο βουλιμικός νεοφιλελεύθερος τζόγος δεν δίστασε να «παίξει» και τα Απαιτούμενα Ρευστά Διαθέσιμα,την έσχατη ασφαλιστική δικλείδα τής παγκόσμιας οικονομίας.

Άμεση έξοδος από αυτήν την ολέθρια νεοφιλελεύθερη απάτη και την «χυδαία απληστία» είναι το πρόταγμα τών κοινωνιοκεντρικών πολιτικών δυνάμεων τής Ευρώπης ,τής οποίας ο πολιτικός πολιτισμός ίσως την βοηθήσει να εξελιχθεί σε πεδίο ανάπτυξης μιας αποτοξινωμένης Οικονομίας και Κοινωνίας,ενός ρηξικέλευθου μοντέλου ικανού να εμπνεύσει και τα υπόλοιπα μέλη τής μικρής πλανητικής μας οικογένειας.

Αύγη 1/2/2018

περισσότερα
Back to top button